Ćwiczenia logopedyczne  w domu – poradnik dla Rodzica

Terapia logopedyczna to proces długotrwały i żmudny, wymagający  współpracy i zaangażowania terapeuty, dziecka i rodziców.  Ważne jest  regularne kontynuowanie ćwiczeń w domu wówczas następuje utrwalanie i automatyzacja nabytych podczas pracy z logopedą umiejętności.

O czym należy pamiętać:

1. Ćwicz krótko, po kilka razy dziennie

Lepiej ćwiczyć krócej, po kilka razy dziennie niż raz a długo. Wówczas ćwiczenia nie będą takie nużące.

2. Ćwicz poprzez zabawę

Ćwiczenia powinny kojarzyć się dziecku z przyjemnością nie mogą być dla dziecka karą. Można wykorzystać ulubione zabawki dziecka, które uatrakcyjnią ćwiczenia logopedyczne.

3.Wykorzystuj codzienne sytuacje

Najlepiej, kiedy ćwiczenia wplecione są w zwykłe czynności dnia codziennego. Ćwiczyć można podczas kąpieli, na spacerze, podczas wizyty w sklepie, posiłku, śpiewania piosenki itd. Chodzi po prostu o to, aby ćwiczeniami były dobrą zabawą, wtedy nasz maluch będzie brał w nich chętnie udział.

4.Unikaj zwrotu „ćwiczenia logopedyczne”

 Lepiej mówić  „zabawa”, albo „gimnastyka buzi i języka”.

5.Chwal dziecko

Dostrzegaj postępy dziecka i chwal Je.

6.Nie zmuszaj do powtórzeń

Dzieci łatwo zniechęcają się do czegoś co im narzucamy, kiedy je poprawiamy. Kiedy ćwiczysz z dzieckiem wystarczy prawidłowo wypowiedzieć słowo, ale NIGDY nie poprawiaj dziecka mówiąc: „źle powiedziałeś”, „tak się nie mówi”. Dzieci uczą się poprzez naśladownictwo, wystarczy więc, kiedy podczas powtarzania ty mówisz poprawnie.

Przykłady zabaw logopedycznych:

Przykłady ćwiczeń 

 Ćwiczenia słuchowe

Przykłady dla dzieci młodszych:

1. Rozróżnianie i naśladowanie głosów zwierząt: kota, psa, krowy, kury, koguta, kaczki, gęsi itp.
2. Rozróżnianie odgłosów pojazdów: samochodu, pociągu, motoru, traktora itp.
3. Rozpoznawanie po dźwięku różnych urządzeń domowych, np. odkurzacz, mikser, suszarka, pralka itp.

           „ Co słyszę?” – dzieci siedzą z zamkniętymi oczami i nasłuchują,      rozpoznają odgłosy dochodzące z sąsiedztwa, ulicy.

4. „ Zgadnij, co wydało dźwięk?” – uderzanie pałeczką w szkło, fajans, metal, kamień, drewno itp. Toczenie różnych przedmiotów po podłodze / np. piłki, kasztana, kamienia/, rozpoznawanie odgłosu przez dzieci.
5. Rozpoznawanie różnych przedmiotów w zamkniętym pudełku po wydawanym odgłosie – groch, kamyki, gwoździe, cukier, kasza itp.
6. Szukanie ukrytego zegarka, radia, dzwoniącego budzika.

Przykłady dla dzieci starszych:

Wyszukiwanie imion dwu- i trzysylabowych.

1. Wyszukiwanie słów z podaną  sylabą.
2. Rozróżnianie mowy prawidłowej od nieprawidłowej np. safa czy  szafa ?
3. Wyróżnianie wyrazów w zdaniu. ( stawiamy tyle klocków, rysujemy tyle kółeczek, klaszczemy tyle razy ile słów słyszy dziecko w wypowiadanym zdaniu).
4. Wydzielanie sylab w wyrazach poprzez wystukiwanie sylab, wyklaskiwanie, badanie ile razy opadnie żuchwa / na ręce/ przy wybrzmiewanie sylab.
5. Dzielenie na sylaby imion dzieci / na początku łatwych/.

Ćwiczenia oddechowe:

 Przykłady:

1. Chuchanie na zmarznięte ręce.
2. Nadmuchiwanie balonika.
3. Naśladowanie syreny – „ eu-eu- eu”, „ au-au-au” – na jednym wydechu.
4. Dmuchanie na piórko, aby nie spadło.
5. Dmuchanie na płomień świecy.
6. Dmuchanie na piłeczkę pingpongową, wyścigi piłeczek.
7. Dmuchanie na kulkę z waty, na wiatraczek.
8. Chłodzenie „ gorącej zupy” – dmuchanie ciągłym strumieniem.
9. Liczenie na jednym wydechu.
10. Powtarzanie zdań szeptem.

Ćwiczenia motoryki narządów artykulacyjnych

Ćwiczenia warg:

1. Oddalanie od siebie kącików ust – wymawianie „ iii”.
2. Masaż warg zębami ( górnymi dolnej wargi  i odwrotnie).
3. Wymowa samogłosek w parach: a-i, a-u,  i-a,  u-o,  o-i,  u-i,  a-o, e-o  itp.
4. Wysuwanie warg w „ ryjek”, cofanie w „ uśmiech”.
5. Zbliżanie do siebie kącików ust – wymawianie „ uuu”.
6. Naprzemienne wymawianie „ i – u”.
7. Cmokanie.
8. Parskanie / wprawianie warg w drganie/.
9. Wysuwanie warg w przód, następnie przesuwanie warg w prawo, w lewo.
10. Wysuwanie warg w przód, następnie krążenie wysuniętymi wargami.

Ćwiczenia języka:

1. Język lekko wysunięty opiera się na wardze dolnej i przyjmuje na przemian kształt „łopaty” i „grota”.
2. Ruchy koliste języka w prawo i w lewo na zewnątrz jamy ustnej.
3. Oblizywanie zębów po wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni dziąseł pod wargami. Usta zamknięte
4. „ Głaskanie podniebienia” czubkiem języka, jama ustna szeroko otwarta.
5. Dotykanie językiem do nosa, do brody, w stronę ucha lewego i prawego.
6. Oblizywanie dolnej i górnej wargi przy ustach szeroko otwartych / krążenie językiem/.
7. Wysuwanie języka w przód i cofanie w głąb jamy ustnej.
8. Kląskanie językiem.
9. Dotykanie czubkiem języka na zmianę do górnych i dolnych zębów, przy maksymalnym otwarciu ust / żuchwa opuszczona/.

Ćwiczenia policzków:

1. Nadymanie policzków – „ gruby miś”.
2. Naprzemiennie „ gruby miś” – „ chudy zajączek”.
3. Nabieranie powietrza w usta, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego na zmianę.
4. Wciąganie policzków – „ chudy zajączek”
5. Nabieranie powietrza w usta i zatrzymanie w jamie ustnej, krążenie tym powietrzem,   powolne wypuszczanie powietrza.

Przydatne strony i linki internetowe z ćwiczeniami logopedycznymi i edukacyjnymi:

Propozycje ćwiczeń dla młodszych dzieci:

• Logopedia – Materiały dydaktyczne (wordwall.net)
• mimowa.pl – gimnastyka buzi i języka oraz ćwiczenia logopedyczne w atrakcyjnej formie i szacie graficznej dla dzieci, które mają problem z głoskami [k, g, r, ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz, sz, rz, cz, dż], gry, zabawy logopedyczne materiały do drukowania
• yummy.pl– kolorowy serwis edukacyjny dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz ich rodziców, darmowe gry dla dzieci online, puzzle, kolorowanki, drukowanki
• https://domologo.pl/– dobre ćwiczenia i gry logopedyczne, utrwalające wymowę głosek [k], [g], [l], [r], głosek ciszących, syczących i szumiących oraz inne
• http://www.supercoloring.com/pl/-darmowe łamigłówki, kolorowanki, kropkowanki
• buliba.pl– mądra rozrywka dla dzieci i nauka przy użyciu nowoczesnych metod, gry i edukacyjne zabawy dla dzieci
• domowyprzedszkolak.pl – darmowe zabawy do pobrania i druku dla dzieci –      kolorowanki, zagadki, rymowanki,  piosenki, labirynty, laurki, szlaczki, ćwiczenia,
         a także video, darmowe gry online
• logopestka.pl– znajdują się tu karty pracy np. ”Ślady zwierząt wiejskich” oraz gra memo on line oraz wiele ciekawych pomysłów zabaw i gier

• https://www.logopasja.pl/ – bezpłatne materiały logopedyczne, w tym 10 ćwiczeń warg i języka
• www.cwiczenia-logopedyczne.pl – aplikacja logopedyczna – ćwiczenia artykulacyjne

Zadania edukacyjne dla dzieci starszych znajdują się na stronach:

• www.printoteka.pl
• www.matematykadladzieci.pl
• www.dyktanda.net
• www.matzoo.pl
• www.pisupisu.pl
• www.dyktanda.pl
• www.szaloneliczby.pl
• www.superkid.pl

 Inne przydatne dla rodziców strony internetowe:

• www.autyzmlublin.pl – strona Fundacji Alpha (niesienie pomocy dzieciom i osobom dorosłym z autyzmem, upośledzeniem umysłowym, bądź też pokrewnymi zaburzeniami rozwojowymi;
• www.synapsis.org.pl – Fundacja pomocy dzieciom i dorosłym osobom z autyzmem i ich rodzinom
• www.mutyzm.pl – CTM Centrum Terapii Mutyzmu, Nieśmiałości i Lęku
• www.mutyzmwybiorczy.pl – Poradnia Terapii Mutyzmu „Mówię”
• www.csim.pl – Centrum Słuchu i Mowy „MEDINCUS” – profilaktyka, diagnostyka, leczenie i rehabilitacja w chorobach uszu, nosa, gardła, krtani i zaburzeniach równowagi
• www.niegrzecznedzieci.org.pl – Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Ukrytymi Niepełnosprawnościami
• https://fdds.pl/ – fundacja Dajemy Dzieciom Siłę (dawniej Fundacja Dzieci Niczyje), zajmuje się ochroną najmłodszych przed krzywdzeniem